Boston Üniversitesi Amerikan Hukuku LL.M. programına başvuru ve kabul edilme sürecimden 16 Haziran 2020 tarihli yazımda bahsetmiştim. Bu paylaşımda da aktif olarak çalışmakta olduğum şirketler hukuku ve sözleşmeler hukuku alanlarındaki gözlem ve deneyimlerim çerçevesinde LL.M. programında almış olduğum derslerin meslek hayatıma olan etkilerinden bahsedeceğim. Uzmanlaşmak istediğiniz alan farklı olsa da, deneyimlerimin özellikle lisansüstü eğitimini uluslararası bir LL.M. programında sürdürmeyi planlayanlar için yol gösterici olmasını umuyorum.

DERS PROGRAMIMI NASIL OLUŞTURDUM?

Amerikan Hukuku LL.M. programında hem hukuk (J.D.) öğrencilerine yönelik dersler hem de sadece yüksek lisans (LL.M.) öğrencilerine yönelik olan dersleri almamız mümkündü. J.D. öğrencileri 3 yıllık hukuk fakültesi eğitimlerinin ilk iki yılında Borçlar Hukuku, Anayasa Hukuku, Ceza Hukuku ve Medeni Usul Hukuku gibi temel hukuk derslerini alırken; özellikle son sınıfta tamamen yönelmek istedikleri alan doğrultusunda ders seçimlerini yapabilmekteydiler. Ben, J.D. ve LL.M. dersleri arasından ‘‘Contracts’’, ‘‘Corporations’’, ‘‘Introduction to American Law’’, ‘‘Professional Responsibility’’, ‘‘Research & Writing Seminar’’, ‘‘Introduction to Risk Management and Compliance’’, ‘‘Trade Secrets’’, ‘‘Transactional Contracts’’ ve ‘‘International Business Deals’’ derslerini seçerek kendi programını oluşturmuştum. New York Barosu sınavlarına girmeyi planladığım için birtakım dersleri alma zorunluluğum mevcuttu. Bu kapsamda ön koşul olan ‘‘Introduction to American Law’’ ve ‘‘Professional Responsibility’’ dersleri ile baro sınavı kapsamında olan temel hukuk konularına ilişkin 6 kredilik ders (‘‘Contracts’’ ve ‘‘Corporations’’) seçmem gerekiyordu. Bu dersleri seçtikten sonra kalan kredi hakkımla ilgi duyduğum ve uygulamaya yönelik olan diğer dersleri seçtim.

SOKRATİK YÖNTEME AŞİNA OLMAYANLAR BAKIMINDAN
DERSLERİN YÜRÜTÜLMESİNE ALIŞMAK KOLAY OLMUYOR

Ayça Hocam’ın 26 Haziran 2020 tarihli ‘‘Film Zamanı: The Paper Chase LL.M. Programında Dersler Nasıl Yürütülür?’’ adlı yazısında da paylaşmış olduğu üzere, J.D. ve LL.M. programlarındaki dersler hocaların öğrencileri aktif olarak derse dahil ettiği Sokratik yöntem ile işlenmektedir. Bu nedenle derslerden önce yoğun okuma ödevleri verilerek öğrencilerin derste işlenecek içtihadı anlamış olarak derse gelmesi ve hocanın yöneteceği tartışmaya (bir tür soru cevap) katılım sağlayabilmesi beklenir. Eğer Sokratik yönteme aşina değilseniz LL.M. eğitiminizin başlarında derslere alışmakta zorluklar yaşayabilirsiniz. Bu nedenle verilen içhihat okuma ödevlerine yönelik çalışmalarınızda karar özetlerini mümkün olduğunca açık ve öz şekilde hazırlamanızı ve takıldığınız noktalarda arkadaşlarınızla fikir alışverişinde bulunmanızı tavsiye ederim.

“RESEARCH & WRITING” SEMİNERİNİN KAZANDIRDIKLARI

Yazma faaliyetinin meslek hayatımızdaki önemi nedeniyle, ‘‘Research & Writing Seminar’’ hakkında biraz daha detaylı bilgi vermek istiyorum. Her J.D. ve LL.M. öğrencisinin aldığı bu dersin temel amacı, öğrencilere emsal karar araştırmasının yapılış yöntemlerini ve dilekçe, hukuki görüş, rapor vb. hukuki belgelerin hazırlanma yollarını öğretmektir. Yani mezun olduklarında hukuki yazma yeterliliğine sahip olmalarını sağlamaktır. Biz de, LL.M. öğrencilerine yönelik olan ‘‘Research & Writing Seminar’’ dersinde hem dava dilekçesi hem de müvekkil bilgilendirme notu hazırlamaya ilişkin çeşitli çalışmalar yaptık. Çalışmalarımızda hocamızın yönlendirmelerinin yanı sıra taslak metinlerimizi kontrol ederek düzeltmeler (editing) yapan son sınıf J.D. öğrencilerinin desteğinden de yararlandık. Öğlen aralarında bir araya gelerek, hazırladığımız hukuki metinlerin nasıl daha iyi hale getirilebileceği ve özellikle emsal kararlara yapılan atıfların ‘‘Bluebook’’ adı verilen atıf kitapçığına uygun olup olmadığı hakkında değerlendirmelerde bulunurduk. Hukuki yazma becerilerine verilen bu önemi gördüğümde Türkiye’de lisans eğitimindeki bu eksikliği çok daha açık bir şekilde görebildim. Başlangıçta hukuki olarak doğru ifade biçimlerini ve atıf yöntemlerini kullanmakta zorlandıysam da, temel yapıyı öğrendikten ve yoğun şekilde pratik yaptıktan sonra İngilizce hukuki metinleri çok daha rahat bir şekilde anlayabilir ve hazırlayabilir hale geldim.

‘‘TRANSACTIONAL CONTRACTS” ve “INTERNATIONAL BUSINESS DEALS” DERSLERİNDEKİ KAZANIMLARIN UYGULAMAYA YANSIMASI

‘‘Transactional Contracts’’ dersinde sözleşme hazırlama teknikleri ile Amerikan Hukuku’na göre uyulması gereken kurallar hakkında temel bilgileri edindikten sonra gerçek hayatta karşılaşılabilecek durumlara yönelik uygulamalar yaptık. Örneğin, dersin bir bölümünde belirli bir hukuki mesele hakkında şirket yönetim kurulu üyelerine sunum yapılması ve konu ile ilgili olarak yöneltilebilecek soruların cevaplandırılması yöntemlerini uygulamalı olarak işledik. Başka bir derste ise gruplara ayrılarak müzakere teknikleri üzerinde çalıştık. Sınıftaki öğrencilerden bir kısmı şirket işçilerini diğer kısmı ise şirketi temsil etti ve gruplar bir araya gelerek sözleşme metnine müvekkillerinin istedikleri hususları ekleyebilmek amacıyla müzakereler yürüttü. Hukuk fakültesinde okurken yaz stajı yapmış olmakla birlikte müvekkiller ile birebir görüşme yapma ya da sözleşme görüşmelerine dahil olma gibi bir şansım olmamıştı. Bu nedenle de ‘‘Transactional Contracts’’ dersinde bahsetmiş olduğum pratikleri yaparken uzun zamandır avukatlık yapmakta olan sınıf arkadaşlarımın becerilerine imrendiğimi itiraf etmeliyim. Neticede yapmış olduğumuz bu çalışmalar bana, müvekkil karşısındaki tutum ve davranışlarımın nasıl olması gerektiği, sözleşme görüşmelerinin nasıl yürütüleceği ve müvekkilin talimatlarını ilgili hukuki metne nasıl yansıtabileceğim konularında büyük katkı sağladı. Nitekim yasal stajıma başladıktan sonra benzer bir durumla karşılaştığımda nasıl bir yol izlemem gerektiğine aşina olduğum için çok daha hızlı hareket etme ve kıdemli avukatlara destek olma fırsatım oldu.

‘‘International Business Deals’’ dersi ise tamamen uygulamaya yönelik bir dersti. Yine gruplara ayrılarak hisse devri, alım satım gibi çeşitli tipteki sözleşmeleri belirlenen süre içerisinde ve müvekkillerin iletmiş olduğu yazılı talimatlar çerçevesinde sonuca bağlamaya yönelik çalışmalar yaptık. Bu dersi, yabancı şirketleri temsil etmeyi ve uluslararası ölçüde birleşme&devralma işleriyle ilgilenmeyi hedefleyen hukukçular için faydalı olacağı yönündeki tavsiyeler üzerine almıştım. Derste sözleşme görüşmeleri sırasında müvekkilin istediği sonuca ulaşabilmek için yapmış olduğumuz hararetli tartışmaları ve bir sonuca varamayacağımızı anlayınca uzlaşmacı bir tavır sergileyerek her iki tarafı da memnun edebilecek bir sözleşme hazırlayışımızı çok net bir şekilde hatırlıyorum. Her ne kadar gerçek hayattaki sözleşme görüşmelerinde tarafların dersteki kadar kolay ikna olmadığını ve bir konu üzerinde uzlaşmanın hiç de kolay olmadığını gördüysem de, ‘‘International Business Deals’’ dersi sayesinde ne zaman ve hangi koşullarda uzlaşmacı davranmanın uygun olacağına ilişkin bir anlayış geliştirdiğimi söyleyebilirim. Ayrıca sözleşme hazırlığı/görüşmeleri sürecinde karşı tarafın yaklaşımının müvekkilimin lehine mi yoksa aleyhine mi olduğunu daha rahat tespit edebilir hale geldim.

LL.M. PROGRAMINDAKİ ÖĞRENİM SÜRECİMİN MESLEK HAYATIMA GENEL ETKİLERİ ve ÖNERİLERİM

Lisans eğitimim süresince fakültemde sözleşme ya da dilekçe hazırlanmasına yönelik herhangi bir ders verilmiyordu. Bu nedenle hukuki metinleri hazırlama noktasında hep bir eksikliğim olduğunu hissettim. Bu eksikliklerimi yaz stajı ve seminer eğitimleri ile tamamlamaya çalıştım. Diğer taraftan, yurt dışı bağlantıları olan bir hukuk bürosu ya da şirket bünyesinde avukatlık yapmak istediğim için bir noktada hukuki metinleri İngilizce dilinde hazırlama ve müvekkiller ile İngilizce iletişim kurma gerekliliğimin doğacağını da öngörüyordum. LL.M. programında almış olduğum dersler sayesinde bu eksikliğimin biraz da olsa üstesinden gelebildiğim kanaatindeyim. Tabii almış olduğum bu dersler ve seminerlerin yeterli olmadığının da farkındayım. Meslek hayatım boyunca öğrenmeye ve kendimi geliştirmeye devam edeceğim.

Şu anda hukuk fakültesinde okuyorsanız, meslek hayatına başladığınızda daha az zorlanmanız için, uzmanlaşmak istediğiniz alan/lar ne olursa olsun;
• uygulamaya yönelik dersleri de almanızı,
• derslere hazırlıklı giderek aktif olarak katılım sağlamanızı,
• hukuk fakültelerince düzenlenen akademik konferans ve toplantılar ile barolar tarafından verilen seminerleri takip etmenizi,
• online eğitim platformları (Coursera, Edx vb.) üzerinden sunulan uluslararası nitelikteki eğitimleri de değerlendirmenizi tavsiye ederim.