LL.M. (The Master of Laws ya da Legum Magister), hukuk alanında uluslararası geçerliliği kabul edilmiş lisansüstü bir derecedir. Türkiye’deki hukuk fakültelerinde okumakta olan hukuk öğrencileri ile mezun olmuş genç hukukçuların da uluslararası LL.M. programlarına olan ilgisi giderek artmaktadır. Bu ilgi artışının, mesleki faaliyetleri uluslararası arenada da yürütebilme hedefinin ve bu hedefe ilişkin “özel” hazırlık yapılması gereğinin doğal sonuçlarından olduğunu söyleyebiliriz.

Uluslararası LL.M. programlarını kariyer basamaklarından bir tanesi haline getirmek üzere çaba göstermeye başlamış ya da henüz başlamamış olmakla birlikte bu yönde bir isteği olup, nereden ve nasıl başlamalıyım sorusuna cevap arayan hukukçu adayı ve genç hukukçulara doğrudan ya da dolaylı olarak yol gösterici olması amacıyla 2020 yılında çok sayıda paylaşıma yer verdim (yer vermeye de devam edeceğim).

Bu paylaşımlar yazarların yaşadıklarının kendi kalemlerinden aktarımı olmakla birlikte, anı niteliklerinden ziyade birçok değerli teknik bilgi ve ayrıntıyla yüklü olmaları ön plana çıkıyordu. İlk paylaşımlardan bu yana konu ile ilgili bana gelen soruları analiz ettiğimde, bugüne dek yapılan ve konuyla (doğrudan/dolaylı) ilgili olan ya da ilgili bölüm içeren mevcut paylaşımları beş soru grubu altında sistematize ederek bir arada sunmanın ilgililere 2021 yılındaki araştırma süreçlerinde daha büyük kolaylık ve fayda sağlayabileceğini düşündüm. İlerleyen günlerde yeni paylaşımları da dahil ederek sistematiği daha da zenginleştirebiliriz.

Soru grup başlıkları aynı zamanda kendi araştırmanızı yaparken kullanabileceğiniz genel nitelikli bir yol haritası olarak da değerlendirilebilir. Özel nitelikli ayrıntılı planı kendi şartlarınıza göre oluşturacak olan ise sizsiniz.

Aşağıdaki yönlendirici soruların (mavi fonlu kutuda yer alan grup başlıklarının) hemen altında yer alan ilk kutudaki linklerde (pembe fonlu kutuda yer alan linklerde) soru/lar ile BİRİNCİ DERECEDE ilgili paylaşımları bulacaksınız.

Bir sonraki sıradaki kutudaki linklerde (turuncu fonlu kutuda yer alan linklerde) ise soru/lar ile İKİNCİ DERECEDE ilgili paylaşımları bulacaksınız.

Her bir paylaşımı ilgili grup başlığını (soruları) göz önünde bulundurarak, ayrıntıya/verilmek istenen ilgili mesaja odaklı şekilde okumanızı ve ilgili çıkarımları yapmanızı öneririm. Tekrar ifade etmek isterim ki, beklentileri ve planları farklı olacağından, her okuyucunun yapacağı çıkarımlar da farklı olacaktır. Ayrıca her bir paylaşımın yazarın LL.M. derecesini aldığı ülke ve okul/program özelinde tespitler içerdiği de göz önünde bulundurulmalıdır.

Bu sadece mevcut paylaşımları dikkate alan bir başlangıç. Amaç, bu çerçevede yürüteceğiniz araştırma/inceleme/değerlendirme sürecinin sonunda, paylaşılan bilgi ve tecrübelerin özünü kendi süzgecinizden de geçirerek ilgilendiğiniz alan, ülke, okul hatta programda sunulan dersler/imkânlar özelinde ayrıntılara ilişkin soru sorabilme ve kendi bakımınızdan gerekli hazırlık adımlarını planlama/tamamlama olgunluğuna gelebilmenizdir.

Başlamadan önce ilgilisine iki notum var:

1- LL.M. programlarını kariyer basamaklarından bir tanesi haline getirme hedefi olanlar ilk notum size: Yeni yıl kararlarına pek inandığımı söyleyemem. Bu sebeple bu paylaşımı bir “2021 kararı”na yönlendirme olarak algılamamanızı, ancak her yeni yıl, ay ya da haftanın yeni fırsatları da beraberinde getirebileceği düşüncesini daha sistematik bilgilenme ve planlama için bir harekete geçme vesilesi olarak değerlendirmenizi dilerim.

2- LL.M. benim için imkânsız diyerek bu yönde bilgilenme ve hazırlık faaliyetlerini göz ardı etmeyi tercih edenler, ikinci notum da size: Ben global pandeminin sonucu olarak hayatımıza giren bir takım zorunlu değişikliklerin, çeşitli bakımlardan ulaşılmaz görünen uluslararası LL.M. programlarını da farklılaştırabileceğini düşünüyorum. 2020 yılının gerek özel alanımızda gerekse mesleki alan ve faaliyetlerimizde yol açtığı değişiklikleri değerlendirin. Bunlardan bir kısmına çoktan alıştık. Bu durumun hukukçular bakımından kısa vadedeki yansıması, eğitim-öğretim faaliyetleri ile bazı mesleki faaliyetlerin icra edilme tarzlarına ilişkin değişiklikler şeklinde ortaya çıktı. Orta ve uzun vadeli olanları da zaman içinde yaşayıp göreceğiz. İşte uluslararası LL.M. programlarının da, sözünü ettiğim değişikliklerin orta ve uzun vadeli etkileri çerçevesinde farklılaşabileceğini, farklı formatlarda daha geniş kitleler için daha ulaşılabilir hale gelebileceklerini düşünüyorum. Bu bakımdan, LL.M. benim için imkânsız diyerek göz ardı etmek yerine, bilgilenmeye/donanmaya başlamanın “hedef” belirleyebilmenin ön koşulu olduğunun bilinciyle sizin de zaman kaybetmeden harekete geçmenizi dilerim.