Yaşam, hayallerimiz, planlarımız ve bunlara ulaşmak için kendimize sorduğumuz sorulara vereceğimiz yanıtlarla şekillenmektedir. Hukuk fakültesine girdiğimiz ilk günden itibaren geleceğimizi belirleyebilecek soruları kendimize sormaya başlıyoruz. Bu soruların başlangıç noktasının ‘‘Mezun olunca ne yapmalıyım?’’ sorusu olduğunu söylemek mümkün.

Anılan sorunun cevabı, mezun olduktan sonra doğrudan yasal staja başlamak, hakim/savcılık sınavlarına hazırlanmak ya da öğrenciliğe bir süre daha devam etmek (LL.M., doktora) şeklinde olabilir. Eğer tercihinizi bir LL.M. programına katılma yönünde kullanacak olursanız, karşınıza öncelikle cevaplanması gereken iki yeni soru daha çıkacak: “Bu eğitimi nerede almalıyım?” ve “Hangi alanda uzmanlaşmalıyım?”

Hangi alanda uzmanlaşmak istediğiniz kişisel tercihlerinize bağlı olmakla birlikte, LL.M. programını tamamlayabileceğiniz yerleri üç ana başlıkta incelemek mümkün: Türkiye, Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri (ABD).

Bu paylaşımda, Boston Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ne LL.M. öğrencisi olarak kabul edilme deneyimimden yola çıkarak, sizlere ABD’deki LL.M. programlarına başvuru ve kabul edilme süreci hakkında bilgi vermek istiyorum. Ancak öncelikle kendimden kısaca bahsetmenin uygun olacağı kanaatindeyim. Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden 2017 senesinde mezun olduktan sonra Boston Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde Amerikan Hukuku alanında yüksek lisans programını tamamladım. Ardından 2018 yılında New York Barosu sınavlarını verdim ve Türkiye’deki yasal staj sürecimi tamamladım. Şu anda New York Barosu için yemin töreni tarihimin belirlenmesini beklemekteyim. İstanbul Barosuna kayıtlıyım ve İstanbul’da bir hukuk bürosunda çalışmaktayım.

HUKUK İNGİLİZCESİNİN GELİŞTİRİLMESİ İÇİN YAZ PROGRAMLARI BİR SEÇENEK OLABİLİR

Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ndeki ilk senemde hocalarımız, İngilizce öğrenimi üzerine yoğunlaşmamız gerektiğini ve özellikle hukuk İngilizcesi konusunda kendimizi geliştirmemizin önemini sıklıkla vurguladılar. Ben de mezun olduktan sonra fark yaratabilmek adına, henüz lisans öğrencisiyken bu aşamaları tamamlamak üzere planlarımı yaptım. İngilizce yeterliliğim zaten iyi düzeydeydi. Hocalarımın tavsiyelerini de dinleyerek hukuk fakültesinin ikinci ve üçüncü yıllarında Cambridge Üniversitesi ve Yale Üniversitesi’nin İngilizce hukuk terminolojisine yönelik yaz okulu eğitimlerine katıldım. Katıldığım bu yaz programlarında hedeflediğim gibi İngilizce hukuk terminolojisine ilişkin kendimi geliştirmenin yanı sıra Anglosakson hukuk sistemi ile de tanıştım. Bu süreçte dünyanın dört bir yanından gelen avukat, hakim ve akademisyenler ile tanışma fırsatım da oldu. Onların da kendi ülkelerinde fark yaratabilmek adına yaz okullarına katıldıklarını ve hatta eğitimlerini bir adım daha ileri götürerek LL.M. programlarına devam etmeyi planladıklarını gözlemledim. Yaz okulu tecrübelerimin de etkisiyle, hukuk fakültesi son sınıfa başladığımda, yurtdışında lisans üstü hukuk eğitimi almanın hem Türkiye’deki kariyerimde, hem de ileride yurtdışında çizebileceğim bir kariyer planında bana mesleki ve sosyal bakımlardan önemli katkılar sağlayacağını fark etmiş, lisans üstü eğitim planımı oluşturmuştum.

YOL HARİTASI BELİRLEMENİN ÖNEMİ

Yukarıda da belirmiş olduğum üzere, öncelikle geleceğinize yön verecek soruları kendinize sormalısınız. İlk aşamada sorularınıza %100 net bir cevap bulamayabilirsiniz. Bu noktada LL.M. programını tamamlamış birçok akademisyen ve avukat ile görüşerek fikir alışverişi yapmak sizin için faydalı olacaktır. Ancak sizlere tavsiyem, edindiğiniz bilgileri sakin kafa ile değerlendirerek kendi içinizde bir sonuca varmaktır.

Bu değerlendirme, LL.M. programını tamamladıktan sonra nasıl bir yol çizeceğinizi de içermelidir. Diğer ülkelerdeki yüksek lisans programlarına benzer olarak, ABD’de LL.M. programını tamamladıktan sonra ABD’de ya da başka bir ülkede doktora programına devam ederek akademik bir yaşamı tercih edebilir, ek koşulları olmakla birlikte ABD’de JD programına başvurabilir ya da Türkiye’ye dönerek avukatlık mesleğinize devam edebilirsiniz.

ABD’deki LL.M. programları özelinde ise, mezun olmanızı takiben New York ve California gibi birtakım eyaletlerin baro sınavlarına girme hakkını kazanabileceğinizin altını çizmek isterim. Her ne kadar sınavlara hazırlık süreci ve sınavın kendisi zorlu olsa da sınavı geçmek imkansız değil. Ben, LL.M. programını tamamladıktan sonra birkaç ay gibi kısa bir sürede planlı bir çalışma yaparak New York Baro sınavlarını başarıyla tamamladım. Baro sınavına başvuru ve hazırlık sürecinin detaylarını farklı bir paylaşımda ele alacağım.

Meslek hayatına atıldıktan sonra benzer bir fırsatı yakalamanın zor olabileceği düşüncesiyle ben, üniversiteyi bitirir bitirmez ve staj yapmaksızın LL.M. programlarına başvurmayı tercih ettim. Öncelikli hedefim Amerikan Sözleşmeler Hukuku ve Şirketler Hukuku hakkında bilgi edinmek olduğundan ve LL.M. sonrasında New York Baro sınavına girmeyi de planladığımdan, başvurularımı daha çok ABD üzerinde yoğunlaştırdım. Birçok üniversiteden kabul almış olmakla birlikte, eğitim kalitesi, konumu, burs olanakları ve LL.M. öğrencilerine özellikle önem vermesi sebepleriyle tercihimi Boston Üniversitesi Hukuk Fakültesi Amerikan Hukuku LL.M. programı yönünde kullandım.

BAŞVURULARIN “LSAC” ARACILIĞIYLA GERÇEKLEŞTİRİLMESİ

Seçeneklerinizi rahatça değerlendirebilmek ve belgelerinizi (örneğin tavsiye mektupları, niyet mektubu, TOEFL/IELTS sonucu) hazırlayabilmek adına en az bir sene öncesinden üniversiteleri ve programları araştırmaya başlamalısınız. ABD’deki birçok üniversite LL.M. başvurularının Law School Admission Council (LSAC) adı verilen kuruluş aracılığıyla gerçekleştirmenizi zorunlu kılabilmekte ya da bu yolu tavsiye etmektedir. Bu sebeple ilk aşamada LSAC’in internet sitesinde hesap açmalısınız. Birçok üniversite LSAC tarafından transkriptinizin onaylanmasını ve transkriptiniz hakkında değerlendirme raporu hazırlamasını önermektedir. Bu nedenle hesabınızı açar açmaz, transkript ve diploma gibi akademik belgelerinizi LSAC’e iletmelisiniz. LSAC’in bu değerlendirme işlemini belirli bir ücret karşılığında yaptığını da dikkate almalısınız. İlaveten, tavsiye ve niyet mektuplarınızı da LSAC’e iletmeniz gerekecektir. LSAC belirlemiş olduğunuz üniversitelere bir ücret karşılığında belgelerinizi kargolayacak ve sizin adınıza başvurunuzu yapacaktır. Başvurunun LSAC üzerinden yapılmaması halinde kabul edilmemesi söz konusu olabiliyor. Gerek bu risk sebebiyle, gerekse toplam maliyetinin her bir üniversite için başvuru belgelerini hazırlayıp doğrudan kargolama maliyetinden daha düşük olması sebebiyle, ben de başvuru işlemlerimi LSAC üzerinden gerçekleştirmiştim.

NİYET MEKTUBU ve TAVSİYE MEKTUPLARINA İLİŞKİN BİRKAÇ İPUCU

Hazırlamanız gereken diğer belgeler hakkında da sizlere birkaç ipucu vermek isterim. Niyet mektubunun temel amacı, başvuracağınız okula sizin kişisel özelliklerinizi ve yeteneklerinizi kısaca anlatabilmenin yanı sıra, sizin öğrenci olarak tercih edilmenizin okula nasıl bir değer katacağını da gösterebilmektir. Bu nedenle yazacağınız mektupta öğrencilik ya da meslek hayatınızdaki başarılarınızı, hukuka ve öğrenmeye yönelik hevesiniz olduğunu abartıya kaçmadan ifade etmelisiniz. Ek olarak, mektubunuzu her üniversite için ayrı bir şekilde hazırlamanız gerekmektedir. İlgili üniversitede verilen dersler ile bu dersleri veren hocalara yönelik ilginizi özellikle niyet mektubunuz içerisinde dayanaklarıyla belirtirseniz, başvurduğunuz üniversite sizin göstermiş olduğunuz ilgi ve önemi daha net bir şekilde görebilecektir.

Tavsiye mektuplarına yönelik olarak ise okulların özel istekleri olabileceğini unutmamalısınız (örn. bir mektubun akademisyenden diğer mektubun bir meslektaşınız tarafından yazılmış olmasının istenebileceği gibi). Tavsiye mektuplarındaki kilit nokta, sizi gerçekten yakından tanıyan bir kişi tarafından, size özel yazılmış olmasıdır. Eğer üniversite son sınıftaysanız, sizi tanıyan hocalarınızdan veya yanında yaz stajı yapmış olduğunuz avukatlardan tavsiye mektubu isteyebilirsiniz. Söz konusu avukatlar ya da hocalarınız daha önceden Amerika’da ve hatta başvurduğunuz üniversitede LL.M. programını tamamlamış ise tavsiye mektubunu onlardan almanız size avantaj sağlayabilecektir. Örneğin Yeditepe Üniversitesi’nde okurken Amerika’da LL.M. programını tamamlamış Dekanım ve İdare hukuku hocam tavsiye mektuplarımı yazmayı kabul etmişti. Dekanımız ile bir konferansın düzenlenmesi sırasında yakından çalışma fırsatı bulmuş olmam ve İdare hukuk hocamız ile de derslerde iletişim kurmam tavsiye mektuplarımı yazmaları noktasında önemli bir rol oynamıştı.

Niyet mektubumu hazırlarken ve tavsiye mektuplarını alırken yukarıdaki hususlara dikkat etmiş olmamın, Boston Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ne LL.M. öğrencisi olarak kabul edilmemde önemli katkılar sağladığını düşünüyorum.

KONTROL LİSTESİ OLUŞTURMAK SİSTEMLİ İLERLEMEYİ SAĞLIYOR

Her durumda başvuru sürecini planlı şekilde yürütmenizi öneririm. Süreci başarıyla yürütmek adına kendi kontrol listenizi oluşturmak ve onun üzerinden ilerlemek oldukça faydalı oluyor. Başvuru sürecimde kullanmış olduğum kontrol listesini aşağıda paylaşıyorum:

1. Ülke, üniversite ve programların belirlenmesi ve istenilen belgelerin listelenmesi,
2. LSAC hesabının açılması,
3. Transkript, diploma kopyalarının hazırlanması ve LSAC’e gönderilmesi,
4. İngilizce yeterliliği gösteren bir belge edinilmesi (TOEFL, IELTS),
5. Tavsiye mektuplarının edinilmesi,
6. Niyet mektubunun hazırlanması,
7. Edinilen belgelerin LSAC’e gönderilmesi,
8. LSAC üzerinden başvuruların yapılması,
9. Amerikan hukuku ve hukuk eğitim sistemi hakkında okumalar yapılması (ön hazırlık süreci)

BAŞVURULARI TAKİBEN AKADEMİK ANLAMDA ÖN HAZIRLIK YAPMAK ADAPTASYON SÜRECİNİ HIZLANDIRIYOR

ABD’de ve Türkiye’de hukuk eğitim sistemleri farklılıklar göstermektedir. Örneğin, Amerikan hukuk fakültelerinde konular öğrencilerin önceden üzerinde çalışmış olduğu gerçek davalar üzerinden incelenmektedir. Dersler ‘‘Sokratik Metod’’ adı verilen, hocaların öğrencileri soru sorma yolu ile derse dahil ettikleri bir sistem ile işlenmektedir. Türkiye’deki birçok üniversitedeki geleneksel eğitimden oldukça farklı olan bu sistemin, LL.M. programına başladığınızda derslere adapte olma sürecinizi yavaşlatabileceğini göz önünde bulundurmalısınız. Eğer Amerikan hukuk sistemi ve Soktratik Metod hakkında yeterli alt yapınız yoksa, dersler başladığında geride kalmamak adına, LL.M. programlarına başvuru sürecini tamamlar tamamlamaz okumalar yapmalısınız. LexisNexis, Westlaw, Jurix gibi platformlarda ve Columbia Üniversitesi, Northwestern Üniversitesi gibi çeşitli üniversitelerin internet sitelerinde Amerikan Hukuku’na Giriş kaynaklarına ulaşabilir, ön hazırlık sürecinizde bunlardan da faydalanabilirsiniz.

BOSTON ÜNİVERSİTESİ “LL.M. in AMERICAN LAW” PROGRAMI AKADEMİK BEKLENTİLERİMİ FAZLASIYLA KARŞILADI

Boston Üniversitesi “LL.M. in American Law” programına kabul edilmemi sağlayan süreci nasıl yönettiğimi ana hatlarıyla sizinle paylaşmaya çalıştım. LL.M. in American Law programının benim akademik beklentilerimi fazlasıyla karşıladığını rahatlıkla ifade edebilirim. Hocalarımızın bizler ile yakından ilgilenmesi, konuların detaylı bir şekilde işlenmiş olması ve verilen ödevlerin niteliği ve yönlendirmesi gibi pek çok olumlu faktör, ilgilendiğim hukuk alanları hakkında doyurucu bilgi edinmemi, iyi bir donanıma kavuşmamı sağladı. Ayrıca, Amerikan hukukunda sözleşmelerin hazırlanması ile müzakere süreçlerinin nasıl yürütüldüğünü de uygulamalı olarak deneyimleyebildim. Bu deneyimin fark yaratıcı nitelikte olduğunu eklemeliyim. Diğer taraftan, Boston Üniversitesi ve özellikle de Hukuk Fakültesi tarafından düzenlenen, akademik ve kültürel sayısız etkinlik sayesinde ise, JD ve LL.M. öğrencileri ile bağlantılar kurdum, güzel dostluklar da edindim.

Herkesin deneyimi elbette kendi tercihlerine ve özelliklerine göre farklı olacaktır. Bu bakımdan yapabileceklerinizin bunlar ile sınırlı olmayacağını ve nasıl bir yol izleyeceğinizi belirlemenin sizin elinizde olduğunu unutmayın ve planlarınız arasında bir LL.M. programına katılmak varsa, bu doğrultuda çaba sarf etmekten asla vazgeçmeyin.