Harvard Hukuk Fakültesi (Harvard Law School) macerasını tamamlayan 2022 sınıfı (the Class of 2022), aileleri, dostları ve Harvard camiasının üyeleri tarafından ayakta alkışlandı…

TEBRİKLER!

26 Mayıs 2022 Perşembe günü Holmes Field’da gerçekleşen törende dekanın açılış konuşmasını takiben sırasıyla, S.J.D., LL.M. ve J.D. derecelerine hak kazanan hukukçulara diplomaları takdim edildi. Davetlilerden biri olarak ben de bu sevince ortak oldum ve İstanbul Hukuktan sevgili öğrencim ve değerli meslektaşım Avukat Bükem Gebelek’in LL.M. diplomasını almasını büyük bir gurur ve mutlulukla izledim, alkışladım. Profesyonel yolculuğunu Londra’da sürdürecek olan sevgili Bükem’i tekrar tebrik ediyorum- The sky’s the limit!

Tören esnasında yeni mezunları gözlemleme ve bazılarıyla sohbet etme fırsatı buldum. Aynı zamanda, %11 civarındaki kabul oranıyla Amerika Birleşik Devletleri’ndeki en seçici lisansüstü programlarından birine ev sahipliği yapan Harvard’ın 2022 LL.M. sınıfı (LL.M. 22’) profiline ilişkin istatistiksel verileri de inceledim. Karşımdaki manzara, bir akademik programın nihai başarısının sadece kurumun sunduğu imkânlara, derslerin konu ile içeriklerine ve hocaların kalitesine bağlı olmadığını, öğrencilerin kapasite, birikim, vizyon ve azminin de aynı derecede önemli olduğunu net biçimde ortaya koyuyordu. Bu noktadan hareketle, yakın ya da orta vadede LL.M. yapma planı olan genç hukukçular için üç önemli hususun altını çizmek istiyorum.

(LL.M. planlarına ilişkin genel bir çerçeve için bkz. 10 Ocak 2021 tarihli “LL.M. Yapmayı Planlıyorum, Nereden ve Nasıl Başlamalıyım?” başlıklı paylaşım.)

LL.M. SINIFININ ÇEŞİTLİLİĞİ

Harvard LL.M. 22’, %98’i uluslararası öğrenci niteliğinde olan ve 64 farklı ülkeyi/hukuk sistemini temsil eden 184 hukukçudan oluşmuş. Program seçimlerinde sınıf profilinin çeşitliliği son derece önemli. Zira meslek hayatınızda karşılaşabileceğiniz en önemli networking fırsatlarından biri olarak değerlendirilebilecek LL.M. sürecinde ne kadar farklı hukuk sisteminden gelen hukukçuyla tanışırsanız o kadar iyi. 5 Haziran 2020 tarihli “Amerika Birleşik Devletleri’ndeki LL.M. Programlarına İlişkin Olarak Bana En Sık Sorulan Soru ve Buna İlişkin Değerlendirmelerim” başlıklı paylaşımımda, LL.M. döneminde kurduğum mesleki iletişim ağının yıllar sonra hala nasıl iş birliği imkânları yaratabildiğini anlatmıştım. Başvurmayı planladığınız programların son beş yıldaki sınıf profillerini öğrenci çeşitliliği bakımından da mutlaka inceleyin. Bu bilgiler okulun/programın web sitesinde yer almıyorsa program yöneticilerinden talep edin ve üzerinde çalışın. Farklı programların verilerini karşılaştırın ve önemli birer ölçüt olarak seçimlerinizde kullanın.

LL.M. SINIF ARKADAŞLARININ BİREYSEL BAŞARI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

Sınıf arkadaşlarınız arasında akademik olarak hangi konumdasınız? Çoğunlukla lider misiniz ya da en başarılılardan biri mi? Yoksa çevrenizdekilerin sizi zorlayacak, kendilerinden hep yeni şeyler öğrenebileceğiniz, kısacası yapabileceğinizin en iyisini yapmanız için motivasyonunuzu arttırabilecek kişiler olmasını mı tercih ediyorsunuz? Tenis oynarken oyununuzu geliştirmenin en iyi yolu sizden çok daha iyi olan biriyle oynamaktır. Kendinizle eş düzeyde bir rakip ile eşleştirildiğinizde gelişmek genellikle güçtür. Hukukçu olarak gelişmenin, bir üst düzeye geçebilmenin yolu da gerçekten “en iyi”lerle profesyonel iletişimde olmak, çalışmak ve networking yapmaktan geçiyor. Harvard LL.M. 22’nin 15 üyesinin Fulbright ve Rhodes bursiyeri olmasının yanı sıra birçok yeni ve eski mezundan aldığım insider bilgiler hemen her dönemde tüm öğrencilerin üst düzeyde bilgili, çalışkan, meraklı, azimli ve tutkulu hukukçular oldukları yönünde. Bu da zorlu bir akademik ortam yaratarak her bir LL.M. adayı için daha da iyi olma ve gelişme yönünde büyük bir motivasyon kaynağı oluyor. LL.M. planlarınızı yaparken bu gerçeği mutlaka göz önünde bulundurmanızı, sizi zorlayacak akademik ortamları değerlendirmenizi öneririm. Bulunduğunuz yerde en iyi sizseniz gelişmeniz bakımından doğru yerde olmayabilirsiniz! Başvurmayı planladığınız programların kabul oranlarını mutlaka inceleyin, müstakbel sınıfınızın düzeyine ilişkin önemli bir gösterge olarak değerlendirin.

LL.M. ÖNCESİ MESLEKİ ve AKADEMİK TECRÜBE EDİNMENİN ÖNEMİ

LL.M.’e hangi aşamada başvurmanın daha uygun olacağı kişiye özel değerlendirilmesi gereken bir husus olmakla birlikte, LL.M. öncesi uygulama tecrübesinin birçok bakımdan olumlu katkılar sağladığını söyleyebilirim. Harvard LL.M. 22’nin %85’ini de programa katılmalarının öncesinde 2 yıl ya da daha uzun süreli uygulama tecrübesi ve/veya akademik tecrübe edinerek gelmiş hukukçular oluşturmuş. Sınıfın %23’ü ise lisans üstü akademik derece sahiplerinden oluşmuş. Her iki verinin de adayların profesyonel ve akademik birikim ve olgunluğuna vurgu yapan veriler olduğuna dikkatinizi çekerim. Planlarınızı hem size uygun ve aynı zamanda gerçekçi olarak şekillendirebilmeniz hem de sunulan imkânlardan en üst düzeyde yararlanabilmeniz için belirli bir mesleki olgunluğa erişmiş olmanız gerektiği tartışmasız. O halde, LL.M. başvurusuna odaklanmadan önce, kendi yapabildiklerinizi ve eksiklerinizi de görerek mesleki beklentileriniz ile LL.M.’in bunlara katkılarını değerlendirebileceğiniz bir sürece odaklanmanızı ve buna göre planlama yapmanızı öneririm.

Ancak bu süreci sadece avukatlık tecrübesi açısından tek yönlü düşünmeyiniz. Lisansüstü düzeyde yürütülen akademik çalışmaların mesleki olgunlaşma bakımından katkıları da oldukça fazla. Yurtdışında bir LL.M. programına başvurmadan önce Türkiye’de yüksek lisans ve doktora yapmış olan meslektaşların LL.M. kazanımlarının son derece yüksek olabildiğini bizzat gözlemlediğimi ekleyeyim. Diğer taraftan hakimlik stajını tamamlayarak mesleğe adım atmış ve belirli bir tecrübe edinmiş olmak da bu çerçevede değerlendirilmeli. Harvard LL.M. 22’ öğrencilerinden 18 tanesi de kendi ülkelerindeki yüksek mahkemelerde staj yapmış ve/veya dosyalara ilişkin araştırmaların yürütülmesi ve karar yazımı aşamalarında raportörlük benzeri yardımcı görevlerde bulunmuş. Başvurmayı planladığınız programların geçmiş sınıf profillerini öğrencilerin program öncesi mesleki tecrübeleri bakımından da mutlaka değerlendirin.

SÖZÜN ÖZÜ: Yakın ya da orta vadede LL.M. yapma planınız varsa, program seçimlerinde klasik kabul kriterlerinin ötesinde yukarıda vurguladığım sınıf profiline ilişkin hususları da göz önünde bulundurmanızı tavsiye ediyorum. Tabii aynı zamanda zorlu akademik ve mesleki ortamlarda var olabilecek, mücadele verebilecek donanıma sahip olmak üzere üst düzeyde çaba göstermeniz de gerekiyor!