Günümüz gerek kişisel gerekse mesleki anlamda “dengeyi” bulmanın kolay olmadığı bir dönem.

Bu dönemde belki hukuk fakültesinde lisans düzeyinde öğrencisiniz, belki yüksek lisans ya da doktoranızı yapıyorsunuz, belki bir avukat stajyerisiniz, belki de ruhsatını almış çiçeği burnunda bir avukatsınız.

Belki mükemmel, belki çok iyi, belki vasat, belki de kötü ya da çok kötü bir yıl geçirdiniz.

Belki yeni yıl için planlarınızı ve hedeflerinizi belirlediniz, belki de belirlemediniz.

Her bir açıdan hangi kategoride olursanız olun, 2022 yılı başlamadan önce ya da yılın ilk günlerinde, son iki yılda zamanınızı hangi oranlarda nelere (hangi konu/alanlara) harcadığınızı tespit etmenizi öneriyorum. Bunun için özel zaman ayırın ve mümkünse yazarak ve tablo haline getirerek tespitlerinizi sistematik şekilde görselleştirin.

Zamanınızın çoğunu ne/neler almış? Yapmakta olduğunuz zaman yatırımı mevcut durumunuzu ve hedeflerinizi değerlendirdiğinizde size hala mantıklı görünüyor mu? En çok çaba harcadığınızı düşündüğünüz konuda/alanda ne kadar yol almış durumdasınız? Bir sürü ayrıntı ile uğraşıp, ana hedeften uzaklaşma eğiliminde misiniz?

Bu çerçevede bir analiz yapmanızın, hangi alanda olursa olsun belirleyeceğiniz her tür hedefinize ilişkin yol haritanızı daha net, daha kolay uygulanabilir ve daha gerçekçi kılacağını düşünüyorum.

Yol haritası demişken…

Hukuk fakültesine başladığım sıralarda, bugün ile kıyaslarsak bilgiye erişim daha zor, değişim ise daha yavaştı. Günümüzde bilgiye ulaşmak kolay, ancak erişilen bilgilerin gerçek/gerçek dışı, önemli/önemsiz, somut olaya ya da ihtiyaca uygun olan/olmayan vb. şekillerde kategorize edilebilmesi daha güç. Ayrıca değişimin hızı da baş döndürücü. Netice itibariyle, benim mesleğe adım attığım dönemde “gerçeklikten kopmak” öyle pek de kolay değildi. Günceli yakalama ise bugünkü kadar büyük bir kaygı teşkil etmiyordu. Günümüzde sözünü ettiğim kategorize etme işinde yeterince başarılı olamayanlar ve günceli yakalayamayanlar bakımından büyük bir “gerçeklikten kopuş” tehlikesi söz konusu oluyor.

Her alana uyarlayabileceğimiz global ölçekli bu tehlike, farkındalığı yeterince gelişmemiş, günün gerektirdiği araçlarla donanmamış genç hukukçular bakımından ise “gerçekçi bir mesleki yol haritası OLUŞTURAMAMAK” şeklinde kendini gösteriyor.

Mesleki yol haritası denilen aslında hukuk fakültesine lisans düzeyinde adım attığınız andan başlayarak mesleki geleceğinizin adım adım planlanması. Ancak bu, varacağınız noktanın baştan belirlenmesi demek değil. Bir sonraki “en uygun şeyi” yaparak yola adım adım devam etmek demek. O halde, bir sonraki “en uygun şeyi” gerçekçi şekilde belirlemek ve onu özenle ve yeterli zamanı ayırarak yapmak yol haritanızı oluşturmak ve takip etmek anlamına geliyor.

Aslında bugüne dek kaleme aldığım hemen her paylaşımda bir bağlantı noktası bularak farklı açılardan mesleki planlamaya ilişkin çeşitli tecrübe ve değerlendirmelere yer verdim. Bir başlangıç noktası arıyorsanız 12 Ağustos 2020 tarihli “Yol Haritanızı Belirlediniz mi?” başlıklı ve 17 Nisan 2021 tarihli “Uluslararası Hukukçu/Avukat Olmak” başlıklı paylaşımları tekrar değerlendirerek, bunların ana mantığına odaklanabilirsiniz.

Her zaman söylediğim gibi ideal planlamanın genel geçer ve herkes bakımından uygulanabilir bir formülü olmamakla birlikte, uygulanması halinde iyi sonuç verdiği tecrübeyle sabit yöntemsel birkaç hususu da bu paylaşımda ön plana çıkaralım:

• Yukarıda vurguladığım zaman-odak-çaba analizi sonucunda elde edeceğiniz veriler, adımlarınızı sağlıklı atmanız, gerçekçi hedefler koyabilmeniz ve bunlara doğru ilerleyebilmeniz için oldukça önemli verilerdir. Yapmanız gereken öngörüyle belirlediğiniz “bir sonraki en uygun adımı” atarak adım adım ilerlemektir.
• Öğrenme, değişebilme ve uyum sağlayabilme becerilerine yatırım yapmamış, bu bakımlardan yeterli pratiği olmayanların günceli yakalaması neredeyse imkansızdır. Özellikle değişebilme ve uyum sağlayabilmenin günümüzde birer lüks olmaktan çıkıp gereklilik haline geldiği de planlama esnasında dikkatten kaçırılmamalıdır.
• Bilgiye ulaşım kolaylığından faydalanmak, araştırma ve okumalar (+izleme ve dinlemeler) yapmak ve en önemlisi ulaştığınız bilgiyi sorgulamak kişisel ve mesleki gelişimin anahtarıdır. Sizi başkaları değil, ancak kendi soracağınız sorular yönlendirebilir. Planlamanızı yaparken bu yöntemden saparsanız, bir şeyi öğrenmeniz ya da yapmanız ancak hoş olmayan deneyimlerinizden ve hatalarınızdan sonra olur ya da hiç olmaz!
• Değişimin hızı gözetildiğinde, salt diploma odaklı kuru bilgi birikiminin kısa bir süre sonra anlamsızlaşması kuvvetle muhtemeldir. Kullanamadığınız, uygulayamadığınız bilginin hiçbir anlamı yoktur. Esas olan, gerçekçi mesleki yol haritanızı oluşturabilmenizde size yol gösterebilecek beceri ve araçlarla öncelikle donanmanızdır.
• Planınızda dönüm noktaları belirlemeniz önemlidir. Belirli bir birikim yapıldığının göstergesi olan her bir dönüm noktası, aşama kaydedildiğini ortaya koymanın yanı sıra birer motivasyon aracı olarak da hizmet eder. Aksi taktirde, yol uzun olduğundan, her aşamada zaman ve fırsat kayıplarına da yol açan ciddi motivasyon eksikliklerinin yaşanması neredeyse kaçınılmazdır.

2022 yılında akademik anlamda “çok” başarılı olmak, “çok” iyi bir staj imkanına kavuşmak ya da “çok” önemli bir pozisyona kabul edilmek, nitelikli daha “çok” iş/dava almak ve daha “çok” para kazanmak istiyor olabilirsiniz. Bunların birer hedef değil, ancak gerçekçi bir analizi temel alan mesleki yol haritanızın önünüze çıkan fırsatları görme ve değerlendirebilme beceriniz (bu beceri yerine siz isterseniz “şans” diyebilirsiniz!) ile kesişmesinin sonuçları olabileceğini vurgulayarak, 2022 yılına ilişkin dileklerimle satırlarıma son vereyim.

Ha, “dengeyi” ararken işini tutkuyla yapmanın ve sebat etmenin gücünü de hiçbir zaman hafife almayın!

2022 yılı, sağlıklı ve mutlu olacağınız, ulusal ve uluslararası hukuk piyasasındaki sürekli değişimi takip edeceğiniz, global hukuk kültürünün oluşmasına katkıda bulunabilecek donanıma sahip olmak için çaba harcayacağınız, dışa açılma, farklılıkları öğrenme ve sorgulama hevesinizin katlanarak artacağı bir yıl olsun!

Maya Angelou’nun dediği gibi, “insanlar ne söylediğinizi ne yaptığınızı unutacaklar, ancak onlara kendilerini nasıl hissettirdiğinizi asla unutmayacaklar”. Bu son derece isabetli tespiti hatırlayarak yeni yılda da nezaketten hiç ayrılmamanızı dilerim… AAY